Avusturalya da bir köpek merkezinde yapılan araştırma da köpekler ile ilgili elde edilen bilgiler aslında çocuk yetiştirmede koruyucu tutumun çocuk üzerindeki olumsuz etkisiyle ilgili bize çok güzel bir bilgi vermektedir.

Araştırma da bir kutunun içine et konuyor, köpeğin ete ulaşması için kutuda bulunan kolu aşağı indirmesi gerekmektedir. Daha önceden eğitilmiş olan bir köpek kutunun yanına gönderiliyor ve köpek kutuyu açıp ete ulaşıyor. Köpek bu davranışı yaparken onu bir evcil köpek ve bir vahşi köpek izlemektedir. Vahşi köpek diğer köpekten öğrendiği davranışla kutunun önünde bulunan kolu hemen indirerek ete ulaşıyor. Aynı şekilde evcil köpek de kutunun yanına gidiyor, diğer köpeği görmesine rağmen kutuyu açamıyor ve ete ulaşamıyor, sahibinin yanına giderek ondan yardım istiyor, sahibinin eti kendisine ulaştırmasını bekliyor. Araştırmacılar bunun neden olduğunu araştırıyorlar, evcil köpek ile vahşi köpek arasında değişen ne var? Her ikisi de köpek ama biri model almayla öğreniyor, diğeri öğrenemiyor. Bunun temel sebebi olarak vahşi köpeğin doğa şartları içinde sorun çözme becerisinin geliştiğini, evcil köpek de ise bir çok şeyin sahipleri tarafından önüne sunulduğunu ve sorun çözme becerilerinin zayıfladığını görüyorlar.

Bu araştırma köpekler üzerinden yapılmış bir araştırma ama gelin bunu çocuklarınızla olan ilişkinize taşıyalım. Çocuğunuz için onun yapması gereken her beceriyi siz ebeveyn olarak onun yerine yaptığınızda onun zihinsel gelişimini bir adım geriye götürmüş oluyorsunuz. Bir çocuk için ulaşmaya çalıştığı her hedef onun için bir zihinsel gelişim basamağıdır. Bir çocuğun kaşık, çatal tutması, yemek yemesi, bardaktan su içmesi, kıyafetini giymesi, merdiven çıkması, odasını, oyuncaklarını toplaması, bir engelle karşılaştığında onu aşmaya çalışması vb. bir çok durum çocuğun zihinsel gelişimini destekleyen adımlardır. Çocuğun kendisinin yapması gereken bir çok durumda onun yerine bir ebeveyn olarak yaptığınız her şey onun zihinsel gelişimini bir adım geriye götürmektedir.

Çocuğunuzun yapması gereken bütün bu becerileri siz onun yerine yaparak aslında çocuğunuzun zihni siz oldunuz.

İlk çocukluktan itibaren bu şekilde her şey önüne sunularak büyüyen, ebeveyni tarafından sürekli korunan, kollanan çocuğunuzun okul çağına geldiğini düşünün. Çocuğunuzun zihni çözüm üretme ve sorumluluk alma konusunda gelişemedi çünkü bu zamana kadar her şey önüne sunulmuştu. Okul sıralarına geldiğinde derslerde zorlandığı noktalar olmaya başladı, bu zamana kadar önündeki engeller ebeveyni tarafından kaldırılmıştı, istenilenler bazen istemediği zamanlarda bile önüne sunulmuştu, okul başladığında da zihin aynı mekanizmayla çalışmaya devam ettiği için ders konusunda zorlandığında ebeveynine dayanmayı, ondan yardım almayı bekleyecek, çözüm üretemediğinde bırakmayı tercih edecek çünkü bu zamana kadar bununla ilgili bir mücadele sarf etmesi gerekmemişti ve zihni engellenen durumlar karşısında nasıl çözüm üreteceğini bilmiyordu.

Çocuklar genetik miraslarıyla doğarlar ve bu miraslar çocukların öğrenmelerinde elbette etkilidir ama bunun yanında çevresel koşullar, sizin çocuğunuza oluşturduğunuz yaşam koşulları da çocuğunuzun zihinsel gelişiminde önemli bir etkiye sahiptir.

İlk çocukluktan itibaren çocuğunuzun her girişimcilik adımına fırsat vererek, onun sorunlarını kendisinin çözmesini bekleyerek onun zihinsel gelişimini desteklemektesiniz. Çocuğunuzun daha iyi algılayabilen, kendi kararlarını verebilen, çözüm üretebilen, sorumluluk alabilen bir birey olarak yetişmesini sağlamaktasınız.

Bir ebeveyn olarak ilk çocukluktan itibaren çocuğunuzun dili, beyni olmayı bıraktığınızda hem sosyal yaşamında hem de akademik yaşamında daha mutlu ve başarılı bir çocuğunuzun olacağını unutmayın.

Çocuk ve Ergen Psikoloğu 

Grup Terapisti

Vesile ÇETİN KAZAK